شبیه سازی انسان؛ چالشی نو فراروی اخلاق و حقوق بشر

Authors

محمود عباسی

mahmoud abbasi رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مدیر گروه حقوق پزشکی

abstract

ما از اصطلاح «شبیه سازی انسانی» دو نوع کاربرد را درک می کنیم: شبیه سازی مولد و شبیه سازی غیر مولد. اولی که هدفش تولید مثل و تکثیر می باشد، عبارت است از انتقال هسته یک سلول به درون یک اوسیت خارج شده توسط عمل جراحی به منظور به دست آوردن یک جنین انسانی که از نظر ژنتیکی همانند دهنده این سلول است. در این جا، جنین پرورش یافته با هدف بارداری درون رحم کاشته می شود. خبر شبیه سازی مولد ـ که توسط آنتی نوری اعلام شد و برخی او را «دیوانه شبیه سازی» نامیده اند ـ از حوزه تولید مثل غیر جنسی بر می آید که اساساً با تولید مثل طبیعی انسانی متمایز است. دومی نیز بر تکنولوژی انتقال هسته سلولی تکیه دارد، ولی هدفش از نظر درمانی، باز آفرینی یک بافت یا یک عضو می باشد. وجه تمایز اساسی میان این دو نوع شبیه سازی به هدف دنبال کننده آن متکی است. این دو نوع شبیه سازی، مخصوصاً شبیه سازی مولد، یک مفهوم تحولی دارند، به این دلیل که از نظر پیشرفت علوم زندگی بی سابقه هستند. هیچ کس دیگر جرأت ندارد که این داستان را با قصه ای همچون «هزار و یک شب» یکی بداند. بر عکس، انسان شبیه سازی شده اگرچه تاکنون متولد نشده باشد در مدت زمانی کوتاه متولد خواهد شد و به زودی تولدش یک واقعیت خواهد بود. در حال حاضر هم جامعه بین المللی و هم دولت های ملی متفقاً با شبیه سازی مولد مخالفت کرده اند. در برابر پیشنهاد فرانسه و آلمان، سازمان ملل متحد راه حلی را در مورد نگارش یک توافق نامه بین المللی که در برگیرنده منع شبیه سازی مولد می باشد تصویب نموده است. بیانیه جهانی ژنوم انسانی و حقوق بشر سازمان یونسکو، مصوب نوامبر 1997 م.، بدون هیچ ابهامی، اعمالی را که موجب تعرض به شأن و کرامت انسانی شود از نظر کاربرد زیست شناسی و زیست پزشکی، ممنوع کرده است و بر اساس مصوبه 12 ژانویه 1998 م.، شورای اروپا نیز خلق یک موجود انسانی که از نظر ژنتیکی مشابه با یک موجود انسانی دیگر باشد، خواه زنده یا مرده، ممنوع است بنابراین با لحاظ معیارهای سخت حقوق بشر و موازین بین المللی اخلاق زیستی این سؤال مطرح می شود که آیا شبیه سازی تولید مثل مصنوعی انسان دارای مشروعیت قانونی است یا باید بر ممنوعیت آن پای فشرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شبیه‌سازی انسان؛ چالشی نو فراروی اخلاق و حقوق بشر

On entend par le terme «clonage humain» deux types de pratiques: le clonage reproductif et le clonage non – reproductif. Le premier, dont la fin est la reproduction, consiste a transférer le noyau d’une cellule dans un ovocyte énuclée afin d’obtenir un embryon humain génétiquement identique au donneur. Ici, l’embryon cultive...

full text

حق بر مصلحت؛چالشی میان حقوق بشر و حقوق شهروندی

مصلحت، ناظر به منفعتی است که لزوماً از مسیر معمول قانونی عاید فرد یا جمع نمی‌شود. از سوی دیگر عدم رعایت این حق نیز ممکن است صدمات جدی به سایر حقوق بنیادین فردی یا جمعی وارد آورد. از این منظر می‌توان چنین فرض کرد که حق بر مصلحت حقی ثانوی است که جنس حمایتی از حقوق اولیه را در وضعیت فردی و اجتماعی داراست. با توجه به این مفروض، فرضیه مقاله حاضر به دنبال اثبات این گزاره است که اساساً مصلحت در مقیاس شا...

full text

حق بر مصلحت؛چالشی میان حقوق بشر و حقوق شهروندی

مصلحت، ناظر به منفعتی است که لزوماً از مسیر معمول قانونی عاید فرد یا جمع نمی شود. از سوی دیگر عدم رعایت این حق نیز ممکن است صدمات جدی به سایر حقوق بنیادین فردی یا جمعی وارد آورد. از این منظر می توان چنین فرض کرد که حق بر مصلحت حقی ثانوی است که جنس حمایتی از حقوق اولیه را در وضعیت فردی و اجتماعی داراست. با توجه به این مفروض، فرضیه مقاله حاضر به دنبال اثبات این گزاره است که اساساً مصلحت در مقیاس شا...

full text

اتانازی و «حق بر خویش»، چالشی در ماهیت حقوق بشر

در اسناد حقوقی اتانازی داوطلبانه، اعم از فعال و انفعالی، با حق بر درمان و حق حیات مرتبط است. به علاوه، آزادی انتخاب مسأله ای اساسی در بررسی اخلاقی اتانازی داوطلبانه است. لذا این پرسش اساسی مطرح است که آیا حقوق بشر توسط خود انسان قابل سلب است؟ پاسخ به  این پرسش بحثی در ماهیت حقوق بشر می طلبد. در اسناد حقوقی بین المللی تصریحی بر جواز اتانازی وجود ندارد، اما می توان به کلیت موضوع حق حیات اشاره کرد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
حقوق پزشکی

جلد ۲، شماره ۷، صفحات ۱۱-۴۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023